«Όρνιθες» του Αριστοφάνη

Σάββατο 3 Αυγούστου 2024

«Όρνιθες» του Αριστοφάνη
σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη

Στο έργο Όρνιθες ο Αριστοφάνης εξιστορεί τη φυγή δύο Αθηναίων, του Πεισθέτερου και του Ευελπίδη, από τον κόσμο των ανθρώπων στο βασίλειο των πουλιών. Αναζητούν μια πόλη που μπορεί κανείς να ζήσει ήσυχα, πλούσια και ειρηνικά. Συλλαμβάνουν την ιδέα να ιδρύσουν μαζί με τα πουλιά την πόλη των πουλιών στους αιθέρες, στο μεσοδιάστημα δηλαδή μεταξύ του κόσμου των ανθρώπων και του κόσμου των θεών, με στόχο να αναδειχτούν ρυθμιστές της θεϊκής εξουσίας λειτουργώντας ως ενδιάμεσοι των θεών με τους ανθρώπους. Ξεκινάει το χτίσιμο του τείχους που θα περιβάλλει τη χώρα των πουλιών και θα εμποδίζει έτσι την τσίκνα από τις θυσίες των ανθρώπων να ανεβαίνει στους θεούς. Καταφθάνουν διάφοροι εκμεταλλευτές και καλοθελητές που προσπαθούν να αποκομίσουν οφέλη από την ίδρυση της νέας πόλης. Ο Πεισθέτερος μαζί με τα πουλιά τους ξεφορτώνονται όλους και σιγά σιγά το τείχος ολοκληρώνεται. Τέλος ο Πεισθέτερος καταφέρνει να συνάψει συμφωνία με τους θεούς και τους πείθει να δεχθούν τους όρους του, ώστε να παραδώσουν την εξουσία στα πουλιά.

Η παράσταση

Η σκηνοθεσία αποτολμά μια επιστροφή του έργου του Αριστοφάνη σε ένα προ-τραγικό περιβάλλον, σε ένα ανθρωπολογικό τελετουργικό. Και όπως συμβαίνει σε κάθε τέτοια τελετή, έχει για αρχή της έναν θίασο, μία ομάδα ηθοποιών που μέσω μίας λειτουργίας θα αναπαραστήσει και θα ζωντανέψει βιωματικά τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη έτσι ώστε να εκπληρώσει στο τέλος έναν στόχο, τη συμφιλίωση του ανθρώπου με τη φρόνηση, τη δικαιοσύνη, τη δύναμη και όλα τα θεϊκά αγαθά. Οι δύο πρωταγωνιστές ζητούν, αλληγορικά, να αδειάσουν από κάθε άλλη ανθρώπινη ιδιότητα, και να κατοικηθούν, άλλοτε ηδονικά κι άλλοτε μανιασμένα, από της ζωώδη ορμή των πουλιών, σαν απόπειρα προσέγγισης εκείνης της κατάστασης, εντός της οποίας οι «μύστες» μπορούν να μιλήσουν με τη φωνή των πουλιών και των νεκρών, των θεών και των δαιμόνων. Υπακούοντας στο φορμάτ της παράστασης - συναυλίας, όσα τελούνται επί σκηνής από τον θίασο, σαν κατάλοιπο μιας αρχέγονης τελετής κάποιας παράξενης φυλής, τροφοδοτούν σταθερά τη σκηνική ζωτικότητα της ομάδας ενώ συμβάλλουν στην ανάδειξη των ρόλων - όταν αυτοί ξεχωρίζουν από το σύνολο. Η τάξη ανατρέπεται, οι αξίες που συνέχουν την κοινωνία ευτελίζονται, πρόσωπα και θεσμοί γελοιοποιούνται, θεοί και ήρωες συμμορφώνονται με το γεμάτο γοητευτικό ηδονισμό κωμικό ήθος, που εν τέλει καθιστά το έργο απόλυτα πρωτότυπο και διαχρονικά άφθαρτο στην ουσιαστική μοναδικότητά του. Με βασικό σύμμαχο την εκρηκτικότητα της μουσικής και της κίνησης, επιχειρούμε να επεκτείνουμε τα αισθητικά, λειτουργικά και μορφολογικά όρια του έργου, σ' ένα πεδίο όπου ο λόγος αντιμετωπίζεται ως ηλεκτρισμένο «άσμα» ή ως οργισμένος ύμνος που αναδεικνύει τις αδυναμίες της εξουσίας και των κρατικών λειτουργών που εμπλέκονται με τη διοίκηση της αθηναϊκής πολιτείας. Η σκηνοθεσία κρατώντας το έργο σαν πυξίδα, δημιουργεί μια σύγχρονη σάτιρα, που στην πραγματικότητα τοποθετεί τα επίμαχα και επικίνδυνα προβλήματα της πόλης κάτω από ένα εκτυφλωτικό φως, και έχει ως τελικό στόχο τη δημιουργία μιας η παράστασης, συντονισμένης και κορυφούμενης, η οποία παρασύρει το κοινό στον συντονισμό μιας ηλεκτρισμένης τελετής.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Μετάφραση Τάσος Ρούσσος
Σκηνοθεσία Άρης Μπινιάρης
Δραματουργική επεξεργασία - Διασκευή Έλενα Τριανταφυλλοπούλου - Άρης Μπινιάρης
Σκηνικά - Κοστούμια Πάρις Μέξης
Μουσική σύνθεση Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης
Κινησιολογία Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου
Σχεδιασμός φωτισμών Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός σκηνοθέτη Νεφέλη Παπαναστασοπούλου

Παίζουν (αλφαβητικά) Εβίτα Αγαΐτση, Μιχάλης Βαλάσογλου, Στέλιος Ιακωβίδης, Θανάσης Ισιδώρου, Τάσος Κορκός, Κώστας Κορωναίος, Σοφία Κουλέρα, Αυγουστίνος Κούμουλος, Ερρίκος Μηλιάρης, Μάριος Παναγιώτου, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Κυριάκος Σαλής, Αλεξία Σαπρανίδου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Ειρήνη Τσέλου, Γιώργος Χρυσοστόμου

Παραγωγή Τεχνηχώρος Θεατρικές Παραγωγές