Η Εθνική Λυρική Σκηνή επιστρέφει στα ζωντανά θεάματα και παρουσιάζει το πολιτιστικό γεγονός της χρονιάς. Στον μεγαλύτερο ανοιχτό και πλέον ασφαλή χώρο της Αθήνας, το Παναθηναϊκό Στάδιο, θα κάνει την πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα η απόλυτη ντίβα της όπερας, η κορυφαία σοπράνο του 21ου αιώνα, η μοναδική Άννα Νετρέμπκο. Στο All Star Γκαλά Βέρντι η Άννα Νετρέμπκο θα βρεθεί στη σκηνή με την κορυφαία μέτζο της εποχής μας Ανίτα Ρατσβελισβίλι, τον διακεκριμένο τενόρο Γιουσίφ Εϊβάζοφ και τον κορυφαίο Έλληνα βαρύτονο Δημήτρη Πλατανιά. Με αφορμή τους εορτασμούς για τη συμπλήρωση των 150 ετών από την πρεμιέρα της Αΐντας στο Κάιρο, οι τέσσερις παγκοσμίου φήμης πρωταγωνιστές της όπερας που έχουν διακριθεί στα λυρικά αριστουργήματα του Βέρντι θα ερμηνεύσουν διάσημες άριες και ντουέτα από την Αΐντα, τον Τροβατόρε, τη Δύναμη του πεπρωμένου, τον Οθέλλο, τον Ριγολέττο κ.ά. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ θα διευθύνει ο διακεκριμένος Γάλλος αρχιμουσικός Φιλίπ Ωγκέν. Το Γκαλά υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Με αφορμή τους φετινούς εορτασμούς για την επέτειο της συμπλήρωσης των 150 ετών από την πρώτη παρουσίαση της Αΐντας στην Όπερα του Καΐρου στις 24 Δεκεμβρίου 1871, η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει ένα All Star Γκαλά Βέρντι για να σηματοδοτήσει τη μεγάλη επιστροφή της στα ζωντανά θεάματα. Για αυτή τη μεγάλη γιορτή που θα φέρει ξανά την κινητήρια δύναμη της όπερας στη ζωή μας, η ΕΛΣ παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην ακμή της καριέρας της, την κορυφαία σοπράνο του αιώνα, τη μοναδική Άννα Νετρέμπκο, η οποία έχει δώσει έναν νέο ορισμό στην έννοια της σταρ της όπερας.
"Η χαρισματική εκφραστικότητά της διαπνέει κάθε στοιχείο της ερμηνείας της", σημειώνουν οι New York Times για την κορυφαία υψίφωνο, που γεννήθηκε το 1971 στη Ρωσία και κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στους ρόλους που έχει ερμηνεύσει στα μεγαλύτερα θέατρα του πλανήτη. Η Νετρέμπκο, η πιο διάσημη πρωταγωνίστρια της όπερας σε όλο τον κόσμο, έγινε η πρώτη καλλιτέχνιδα της κλασικής μουσικής που μπήκε στη λίστα των 100 πιο επιδραστικών ανθρώπων του πλανήτη από το περιοδικό TIME. Μέσα σε δύο δεκαετίες, οι αποθεωτικές εμφανίσεις της στις κορυφαίες όπερες και φεστιβάλ Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας, οι πολυβραβευμένες ηχογραφήσεις της, οι πολυάριθμες διακρίσεις, η εκρηκτική, δυναμική της προσωπικότητα και το πάθος που τη χαρακτηρίζει την έφεραν στην κορυφή. Το 1996, στα απολύτως πρώτα βήματα της καριέρας της και πολύ πριν ξεκινήσει η εντυπωσιακή παγκόσμια διαδρομή της, η Άννα Νετρέμπκο είχε συμμετάσχει σε συναυλία στην Αθήνα. Παρακολουθώντας την αλλαγή της φωνής της και μέσα από διαρκή μελέτη άφησε πίσω της το μπελ κάντο και τους ρόλους του Μότσαρτ και πέρασε με τεράστια επιτυχία σε ένα πιο δραματικό, ιδιαιτέρως απαιτητικό ρεπερτόριο που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, όπερες του Βέρντι και του Βάγκνερ. Μετά την εντυπωσιακής ποιότητας, αποδοχής και διάρκειας πορεία της στη λυρική τέχνη, πλέον για τη Νετρέμπκο δεν αποτελεί είδηση η εμφάνισή της σε ένα κορυφαίο λυρικό θέατρο ή φεστιβάλ όπερας -καθώς έχει ήδη εμφανιστεί σε όλα (μεταξύ άλλων σε Μετροπόλιταν Νέας Υόρκης, Βασιλική Όπερα Λονδίνου, Εθνική Όπερα Παρισίων, Σκάλα Μιλάνου, Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Ζυρίχη, Αγία Πετρούπολη, Μόσχα, Ζάλτσμπουργκ, Βερόνα, Φλωρεντία, Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο κ.α.)-, αλλά σε πόσα από αυτά κάνει την έναρξη της σεζόν, καθώς και ποιους νέους ρόλους ντεμπουτάρει. Ήδη για φέτος ο διεθνής τύπος αναφέρεται στο πολυαναμενόμενο ντεμπούτο της στον ρόλο της Αμπιγκαΐλε στον Ναμπούκκο (Βιέννη, Νοέμβριος) και φυσικά στην πρεμιέρα της σεζόν της Σκάλας του Μιλάνου (Μάκβεθ, Δεκέμβριος).
Η μοναδική Ανίτα Ρατσβελισβίλι κατάφερε σε λιγότερο από δέκα χρόνια από το θριαμβευτικό της ντεμπούτο στη Σκάλα του Μιλάνου να «κατακτήσει τον κόσμο της όπερας», σύμφωνα με ένα από τα διθυραμβικά δημοσιεύματα που της έχουν αφιερώσει οι New York Times. Η Ανίτα Ρατσβελισβίλι είναι μια πραγματική σταρ της νέας γενιάς της όπερας και κάθε εμφάνισή της αποτελεί σπουδαίο γεγονός που ξεπερνάει τα στενά οπερατικά όρια. Με μια παρουσία επιβλητική και δυναμική, με φωνή εντυπωσιακής ποιότητας και όγκου, με εξαιρετικά προσεκτικές επιλογές ρεπερτορίου, η Ρατσβελισβίλι ξεκίνησε από τη Γεωργία και κατέκτησε τα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα και τα σπουδαιότερα φεστιβάλ όπερας του πλανήτη, λαμβάνοντας αποθεωτική αποδοχή από το κοινό της όπερας παγκοσμίως. To 2018, στην πρώτη της Αΐντα, στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, η Νετρέμπκο μοιράστηκε τη σκηνή με την Ανίτα Ρατσβελισβίλι, την «καλύτερη βερντιανή μέτζο σοπράνο της εποχής μας», σύμφωνα με τον Ρικάρντο Μούτι. Η μοναδική χημεία των δύο σπουδαίων πρωταγωνιστριών έγινε αμέσως πρώτη είδηση στον κόσμο της όπερας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ακολούθησε η νέα παραγωγή της Αδριανής Λεκουβρέρ και, αν ο Covid-19 δεν είχε κάνει την εμφάνισή του, η Άννα και η Ανίτα θα είχαν πρωταγωνιστήσει και στη νέα παραγωγή της Αΐντας στη Μετροπόλιταν, η οποία ήταν προγραμματισμένη να ανοίξει τη σεζόν 2020/21. Η συνάντηση των δύο πρωταγωνιστριών στη σκηνή του Καλλιμάρμαρου αναμένεται με τεράστιο ενδιαφέρον.
Ο δραματικός τενόρος Γιουσίφ Εϊβάζοφ ξεκίνησε από το Αζερμπαϊτζάν, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάφερε να πρωταγωνιστεί στα πιο σημαντικά λυρικά θέατρα και φεστιβάλ όπερας του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, της Κρατικής Όπερας του Μονάχου και της Βιέννης, της Σκάλας του Μιλάνου, της Εθνικής Όπερας του Παρισιού. και της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης. Το μοναδικό χρώμα της φωνής του, το οποίο οι Los Angeles Times περιέγραψαν ως «μεταλλικό, στεντόρειο και με εμφανή την επίδραση της ιταλικής κουλτούρας της όπερας», αλλά και η μοναδική του σκηνική παρουσία συνέβαλαν στη δημιουργία της σημαντικής πορείας που συνδυάζει πρωταγωνιστικούς ρόλους στην όπερα και ρεσιτάλ λυρικού τραγουδιού. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ηχογραφήσεις για την Deutsche Grammophon, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται μια πλήρης ζωντανή ηχογράφηση της Μανόν Λεσκώ του Πουτσίνι στο Φεστιβάλ του Στρασβούργου και μια με τη σύζυγό του, τη σοπράνο Άννα Νετρέμπκο, στο cross-over άλμπουμ Romanza.
Ο κορυφαίος Έλληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς συνεχίζει τη μεγάλη παράδοση των Ελλήνων πρωταγωνιστών της όπερας που διακρίνονται στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου. Μόνιμος συνεργάτης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς καλλιτέχνες στην Ελλάδα. Από το Ωδείο της Καλαμάτας, όπου έκανε τα πρώτα του βήματα, έως τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν), στην οποία πρωταγωνιστεί σχεδόν κάθε χρόνο, ο Πλατανιάς είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους βαρύτονους της γενιάς του, με ιδιαίτερη αγάπη και αφοσίωση στο ρεπερτόριο του Βέρντι. Το χρώμα και το μέταλλο της φωνής του, οι παθιασμένες ερμηνείες του και οι προσεκτικές επιλογές του ρεπερτορίου αποτελούν το διαβατήριο για την πολύ επιτυχημένη πορεία του εντός και εκτός Ελλάδας.
Λίγα λογια για τον Τζουζέππε Βέρντι
Ο Τζουζέππε Βέρντι, ο διασημότερος συνθέτης του ιταλικού Ρομαντισμού, γεννήθηκε στο Λε Ρόνκολε της βόρειας Ιταλίας το 1813 και πέθανε στο Μιλάνο το 1901. Σπούδασε μουσική στο επαρχιακό Μπουσσέτο και στη συνέχεια στο Μιλάνο. Τα πρώτα του έργα γράφτηκαν μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, απηχώντας ιδεολογικά τον αγώνα για την απελευθέρωση των ιταλικών κρατιδίων από τους Αυστριακούς και την ενοποίησή τους σε κυρίαρχη χώρα. Η ενασχόληση του Βέρντι με την πολιτική τον ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο. Ως ακροστιχίδα το σύνθημα «Viva Verdi» σήμαινε «Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας» - «Viva Vittorio Emanuele Re D'Italia». Το 1861 ο συνθέτης εξελέγη μέλος του πρώτου ιταλικού κοινοβουλίου. Διασημότερες όπερές του είναι οι Ναμπούκκο (1842), Μάκβεθ (1847/1865), Ριγολέττος (1851), Τροβατόρε (1853), Τραβιάτα (1853), Η δύναμη του πεπρωμένου (1862), Αΐντα (1871), Οθέλλος (1887) και Φάλσταφ (1893). Με τη μουσική του ο Βέρντι εξέφρασε σε αισθητικό επίπεδο το πνεύμα του ώριμου Ρομαντισμού και σε πολιτικό επίπεδο την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Αγαπήθηκε από ιδιαίτερα πλατύ κοινό και απέκτησε εξαρχής δημοτικότητα που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα, ο Βέρντι υπήρξε ο συνθέτης που έζησε εκείνη τη μοναδική στιγμή στην ιστορία της μουσικής κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.
Βιογραφικά των καλλιτεχνών
Άννα Νετρέμπκο
«Μια σοπράνο με την καθηλωτική δύναμη μιας σταρ -με την καλύτερη έννοια του όρου- και μια χαρισματική εκφραστικότητα που διαπνέει κάθε στοιχείο της ερμηνείας της» (Άντονυ Τομμασίνι, New York Times). Η κορυφαία πριμαντόνα του 21ου αιώνα, η Άννα Νετρέμπκο έχει επαναπροσδιορίσει τι σημαίνει να είναι κανείς σταρ της όπερας. Από την εμφάνισή της στην τελετή έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Σότσι ως την ανάδειξή της ως η πρώτη κλασική καλλιτέχνιδα που συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τους 100 επιδραστικότερους ανθρώπους στον κόσμο από το περιοδικό TIME, έχει αναλάβει τον ρόλο της παγκόσμιας πρέσβειρας της όπερας. Ευρέως αναγνωρισμένη ως μια από τις πιο καθηλωτικές και αφοσιωμένες καλλιτέχνιδες στον χώρο της μουσικής και του θεάματος, σε όλα τα είδη, είναι ίσως η πιο διάσημη σοπράνο στον κόσμο. Οι ερμηνείες της των πιο εμβληματικών ηρωίδων της όπερας τόσο σε ζωντανές παραστάσεις όσο και σε βραβευμένες ηχογραφήσεις έχουν ήδη αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι τους στον κόσμο του λυρικού θεάτρου. Τελευταία, καθώς επιχειρεί να επιδοθεί σε ένα πιο τολμηρό και πιο δραματικό ρεπερτόριο, απλώς επιβεβαιώνεται ακόμα περισσότερο η θέση της στην ιστορία της όπερας. Εκτός από το να πρωταγωνιστεί σε παραγωγές με τους κορυφαίους λυρικούς θιάσους στον κόσμο, η Άννα Νετρέμπκο έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες εμφανίσεις σε συναυλίες και ρεσιτάλ και στις πέντε ηπείρους. Οι ερμηνείες της για τον εορτασμό της έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2006 στο αμφιθέατρο Βαλντμπύνε (Σκηνή του Δάσους) του Βερολίνου και το 2018 στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας προβλήθηκαν και οι δύο σε παγκόσμια τηλεοπτική μετάδοση. Έχοντας αποκλειστική συνεργασία για τις ηχογραφήσεις της με την Deutsche Grammophon από το 2003, η εκτενής δισκογραφία της περιλαμβάνει ολόκληρες όπερες, συναυλιακό ρεπερτόριο, πολυάριθμα εμπορικά επιτυχημένα προσωπικά άλμπουμ και μια ηχογράφηση ερωτικών ντουέτων με τον σύζυγό της, τον Αζέρο τενόρο Γιουσίφ Εϊβάζοφ. Βραβεύτηκε με το Μουσικό Βραβείο Polar το 2020 μαζί με την Αμερικανή στιχουργό Νταϊάν Ουόρρεν. Στις διακρίσεις της συμπεριλαμβάνεται η επιλογή της ως τιμώμενου προσώπου για το 2018 από την Εσπερίδα του Συλλόγου της Μητροπολιτικής Όπερας (Metropolitan Opera Guild Luncheon) και η βράβευσή της με το Διεθνές Βραβείο Όπερας ως «Καλύτερης γυναίκας τραγουδίστριας» το 2017. Έλαβε επίσης το Βραβείο Opera News του ομώνυμου περιοδικού κλασικής μουσικής το 2016 ενώ ανακηρύχθηκε ως «Μουσικός της χρονιάς» για το 2008 από το αμερικανικό περιοδικό κλασικής μουσικής Musical America. Προτάθηκε τρεις φορές ως υποψήφια για Βραβείο Γκράμμυ, της απονεμήθηκε το σημαντικό γερμανικό βραβείο Bambi, διακρίθηκε ως «Τραγουδίστρια της χρονιάς» και «Καλλιτέχνιδα της χρονιάς» στα Κλασικά BRIT Βραβεία του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ έχει κερδίσει και το Ρωσικό Κρατικό Βραβείο και τον τίτλο «Ρωσίδα καλλιτέχνιδα του λαού», καθώς και το αυστριακό βραβείο «Kammersängerin». Είναι επίσης διεθνής πρέσβειρα για τα κοσμήματα Σοπάρ. H Άννα Νετρέμπκο γεννήθηκε το 1971 στο Κρασνοντάρ της Ρωσίας και σπούδασε φωνητική στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης. Μητέρα και παθιασμένη υπερασπίστρια των δικαιωμάτων του παιδιού, μοιράζεται τη μεταδοτική της χαρά της ζωής -μαζί με την αγάπη της για την οικογένεια, τη μόδα και το φαγητό- στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εμπνέοντας τους ανθρώπους να ζουν τη ζωή τους με τον πιο ενεργητικό τρόπο και να τιμούν αυτό που τους κάνει μοναδικούς.
www.facebook.com/annanetrebko/
www.instagram.com/anna_netrebko_yusi_tiago/
www.youtube.com/askannanetrebko
Ανίτα Ρατσβελισβίλι
Γεωργιανή μεσόφωνος, μια από τις διασημότερες λυρικές τραγουδίστριες παγκοσμίως. Σπούδασε πιάνο στη Σχολή Μουκράν Ματσαβαριάνι και τραγούδι στο Ωδείο Βάνο-Σαραγισβίλι στην πατρίδα της. Έλαβε υποτροφία από τον Πρόεδρο της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι και το 2007 απέσπασε το βραβείο Παάτα Μπουρτσουλάτζε. Μαθήτρια ακόμα στο Ωδείο, πρωτοεμφανίστηκε ως Μανταλένα (Ριγολέττος) και Όλγκα (Ευγένιος Ονιέγκιν) στην Όπερα της Τιφλίδας, της οποίας έγινε μέλος το φθινόπωρο του 2006. Το 2009 έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο όταν ερμήνευσε τον ρόλο της Κάρμεν στη Σκάλα του Μιλάνου υπό τη μουσική διεύθυνση του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ και με συμπρωταγωνιστή τον τενόρο Γιόνας Κάουφμαν. Έκτοτε έχει τραγουδήσει τον ρόλο της Κάρμεν σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων σε Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Σκάλα Μιλάνου, Βασιλική Όπερα Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν), Γερμανική Όπερα Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Όπερα (Μόναχο), Όπερα Βαστίλλης, Λυρική Όπερα Σικάγου, Κρατική Όπερα Βερολίνου, Όπερα Σηάτλ, Όπερα Σαν Φρανσίσκο, Κρατική Όπερα Δρέσδης, Βασιλική Όπερα Τορίνου, Όπερα Καναδά, καθώς και στην Αρένα της Βερόνας. Ως μια από τις πιο καταξιωμένες μεσοφώνους της εποχής μας, η Ρατσβελισβίλι έχει εισπράξει θριαμβευτικές κριτικές επίσης ως Άμνερις (Αΐντα, Νέα Υόρκη, Μιλάνο, Βερόνα, Ρώμη, Βιέννη, Τορίνο), Ατσουτσένα (Τροβατόρε, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Βερολίνο, Παρίσι), Δαλιδά (Σαμψών και Δαλιδά, Νέα Υόρκη, Παρίσι, Άμστερνταμ), Μάρφα (Υπόθεση Χοβάντσκι, Άμστερνταμ), Πριγκίπισσα της Μπουιγιόν (Αδριανή Λεκουβρέρ, Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Κάρνεγκυ Χολ), Ορφέας (Ορφέας και Ευρυδίκη, Φεστιβάλ Περαλάδας, Ισπανία), καθώς και Κοντσάκοβνα (Πρίγκιπας Ίγκορ, Νέα Υόρκη, Άμστερνταμ). Δίνει συχνά συναυλίες υπό την μπαγκέτα διακεκριμένων αρχιμουσικών όπως οι Ρικκάρντο Μούτι, Κρίστιαν Τήλεμαν, Αντόνιο Παππάνο και Σέμυον Μπύτσκοφ. Το πρώτο της προσωπικό CD με άριες κυκλοφόρησε το 2018 από τη Sony Classical. Αυτή είναι η τρίτη συνεργασία της με την Εθνική Λυρική Σκηνή, καθώς τον Ιούλιο του 2018 εμφανίστηκε με τεράστια επιτυχία ως Κάρμεν στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και τον Ιούλιο του 2020 έδωσε ένα γκαλά στη Ρωμαϊκή Αγορά.
Γιουσίφ Εϊβάζοφ
Ο Γιουσίφ Εϊβάζοφ είναι Αζέρος δραματικός τενόρος με ανώτερες σπουδές στην Ιταλία. Έχει τραγουδήσει στα πιο σημαντικά λυρικά θέατρα και φεστιβάλ του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, της Κρατικής Όπερας του Μονάχου και της Βιέννης, της Σκάλας του Μιλάνου, της Εθνικής Όπερας του Παρισιού και της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ηχογραφήσεις για την Deutsche Grammophon, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται μια πλήρης ζωντανή ηχογράφηση της Μανόν Λεσκώ του Πουτσίνι στο Φεστιβάλ του Στρασβούργου και μια με τη σύζυγό του, τη σοπράνο Άννα Νετρέμπκο, στο cross-over άλμπουμ Romanza. Στις 9 Μαρτίου 2017 του απονεμήθηκε ο τίτλος «Καλλιτέχνης του λαού του Αζερμπαϊτζάν». Ανάμεσα στις κορυφαίες στιγμές του από την καλλιτεχνική περίοδο 2020/21 περιλαμβάνονται οι ερμηνείες του στις όπερες Ντον Κάρλο (Θέατρο Μπολσόι), Τροβατόρε (Μεγάλο Θέατρο Λισέου Βαρκελώνης), Τόσκα (Κρατική Όπερα Βιέννης, Θέατρο Ρεάλ Μαδρίτης), Τουραντότ (Αρένα της Βερόνας) και Μανόν Λεσκώ (Θέατρο Μάσσιμο Παλέρμου).
Δημήτρης Πλατανιάς
Βαρύτονος, έλαβε πτυχίο κιθάρας (τάξη Γιώργου Μαυρέα) και δίπλωμα μονωδίας (τάξη Μαρίας Μαρκέτου) στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας. Συνέχισε σπουδές όπερας στην Ιταλία με τη Μασάκο Τανάκα Πρόττι (υποτροφία «Αλεξάνδρα Τριάντη», 2000). Από το 2004 μελετάει με τον Άρη Χριστοφέλλη. Έχει συνεργαστεί με πολυάριθμες ελληνικές και ξένες ορχήστρες. Πρωτοεμφανίστηκε στην ΕΛΣ ως Άλφιο (Καβαλλερία ρουστικάνα, 2004), ενώ έκτοτε έχει ερμηνεύσει πλήθος ρόλων, μεταξύ άλλων Μαρτσέλλο (Μποέμ), Φίγκαρο (Οι γάμοι του Φίγκαρο), Άρχοντα (Ο Πρωτομάστορας), Ρενάτο (Ένας χορός μεταμφιεσμένων), Ριγολέττο, Αμονάσρο (Αΐντα), Ζερμόν (Τραβιάτα), Σκάρπια (Τόσκα), Ντι Λούνα (Τροβατόρε), Τέλραμουντ (Λόενγκριν). Έχει εμφανιστεί σε σπουδαία θέατρα και φεστιβάλ παγκοσμίως όπως Θέατρο Ο Φοίνικας Βενετίας, Θέατρο Σάο Κάρλος Λισαβόνας, Κρατική Όπερα Μονάχου, Όπερα Φρανκφούρτης, Λα Μονναί Βρυξελλών, Φεστιβάλ Μπρέγκεντς και Ζάλτσμπουργκ, Βασιλική Όπερα Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν), Κρατική Όπερα Βαυαρίας, Όπερα Φλωρεντίας, Μέγαρο Τεχνών Βασίλισσα Σοφία (Βαλένθια) και Όπερα Στουτγάρδης.
Φιλίπ Ωγκέν
Γεννήθηκε στη Νίκαια της Γαλλίας και συγκαταλέγεται στους πλέον καταξιωμένους αρχιμουσικούς παγκοσμίως. Σπούδασε σε Βιέννη και Φλωρεντία και επί πολλά χρόνια υπήρξε βοηθός των αρχιμουσικών Χέρμπερτ φον Κάραγιαν και Γκέοργκ Σόλτι. Από το 2010 έως το 2018 υπήρξε μουσικός διευθυντής της Εθνικής Όπερας Ουάσινγκτον. Διαγράφει μια εξαιρετική σταδιοδρομία, διευθύνοντας τις πιο σπουδαίες ορχήστρες σε ευρύτατο οπερατικό και συμφωνικό ρεπερτόριο. Έχει εμφανιστεί στα πιο διάσημα θέατρα και φεστιβάλ παγκοσμίως όπως Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Κρατική Όπερα Βιέννης, Σκάλα Μιλάνου, Βασιλική Όπερα Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν), Φεστιβάλ Ζάλτσμπουργκ. Το 2002 χρίστηκε Επίτιμος Πρόξενος της Γαλλίας, ενώ το 2005 για τη συμβολή του στον γερμανικό πολιτισμό τιμήθηκε με τον Σταυρό του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Με την Εθνική Λυρική Σκηνή έχει συνεργαστεί στις παραγωγές Τάνχωυζερ (2009), Ναμπούκκο (2018), Η υπνοβάτις (2019), Ντον Κάρλο (2020), ενώ κατά την καλλιτεχνική περίοδο 2019/20 υπήρξε «Φιλοξενούμενος καλλιτέχνης».