«FOUR WALLS»

«FOUR WALLS»

ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΑΥΛΙΩΝ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022
ώρα έναρξης 20.30 

Νίκος Τσαλίκης: πιάνο
Συμμετέχει η Βάσω Καριώτη: τραγούδι

Το έργο “Four walls” του John Cage γράφτηκε το 1944 ως σκηνική μουσική για το ομώνυμο χορόδραμα του Merce Cunningham και αποτελεί την πρώτη μεγάλης διάρκειας συνεργασία του συνθέτη με τον χορογράφο. Το δράμα παρουσιάζει μια δυσλειτουργική οικογένεια (αδύναμη μα στοργική μητέρα, σιωπηλός πατέρας, επαναστατημένος γιος, κόρη με τον αρραβωνιαστικό της), χωρίζεται σε δύο πράξεις και δεκατέσσερεις σκηνές και διαρκεί περίπου μια ώρα.

Η μουσική του Cage ενσωματώνεται στην κίνηση και το δράμα, σύμφωνα με το ιδιαίτερο όραμά του για τον μοντέρνο χορό. Διάρκεια και ρυθμός, ήχοι και σιωπή αποτελούν τα βασικά στοιχεία. Ειδικά για την σιωπή (silence) θα έχει πολλά ακόμα να πει, όταν το 1952 με το έργο του 4'33'' θα ταράξει το μουσικό κατεστημένο και θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή για τη μουσική σύνθεση και αντίληψη. Στο “Four walls” χρησιμοποιεί συχνά μεγάλες παύσεις (σιωπές) οι οποίες όχι μόνο είναι απόλυτα μετρημένες αλλά συμβάλλουν στο δράμα και την ανάπτυξη κορυφώσεων. Ως εκ τούτου οι εναλλαγές έντασης και ρυθμού, καθώς και η χρήση αιολικού τρόπου αντί μείζονος ή ελάσσονος αρμονίας, δημιουργούν ένα έντονο ψυχολογικό υπόβαθρο (πράγμα σπάνιο για τον συνθέτη που προτιμούσε γενικότερα να μην υπάρχει συναισθηματική εμπλοκή στη μουσική του).
Η συναυλία θα ξεκινήσει με το εμβληματικό έργο 4'33'' και θα κλείσει με το «κινηματογραφικό» κομμάτι "In a landscape".

Η μουσική ήταν πάντα για μένα πρωτίστως θεραπεία ψυχής. Αρχικά ένθερμος ακροατής-συλλέκτης κάπου στο γυμνάσιο, ξεκίνησα να ασχολούμαι με το πιάνο γύρω στα 16 . Σπούδασα κοντά σε υπέροχους ανθρώπους που με βοήθησαν να επεκτείνω τις γνώσεις και τις δυνατότητες μου. Η αγαπημένη μου δασκάλα Νέλλη Σεμιτέκολο (με την οποία πήρα δίπλωμα πιάνου με άριστα παμψηφεί, πρώτο βραβείο και χρυσό μετάλλιο) με καθοδήγησε προσεχτικά ανοίγοντας μου τον δρόμο της μουσικής εκτέλεσης, ενώ ο Κωνσταντίνος Νόνης με μύησε στα θεωρητικά της μουσικής. Στη συνέχεια έφυγα στη Γερμανία για μερικά χρόνια, όπου και μαθήτευσα δίπλα στους Bernhard Ebert (Hannover) και Catherine Vickers (Essen) -πιάνο, και Rainer Weber (Detmold) - μουσική δωματίου/με εξειδίκευση στη συνοδεία φωνής (Liedgestalltung).

Έκτοτε δούλεψα ως μουσικός-πιανίστας, καθηγητής και συνοδός τραγουδιού και άλλων οργάνων σε διάφορα ωδεία στην Αθήνα και την επαρχία. Έχω εμφανιστεί σε πολυάριθμες συναυλίες ως σολίστ ή/και συνοδός στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχω συνεργαστεί με πληθώρα καλλιτεχνών κάνοντας μουσική με πολύ μεράκι, αγάπη και σεβασμό στην ίδια την μουσική κατ' αρχήν.
Η πορεία μου δίδαξε επίσης ότι η μουσική δεν τελειώνει ποτέ και πάντα υπάρχει κάτι νέο να ανακαλύψεις. Η πρώτη επαφή μου με τον John Cage μου αποκάλυψε τη δύναμη και σημασία της σιωπής ως αναπόσπαστο μέρος της μουσικής εμπειρίας και με ώθησε να εξερευνήσω πιο σύγχρονα ρεύματα μουσικής σύνθεσης. Ο John Cage έλεγε ότι δεν υπάρχει απόλυτη σιωπή. Όταν επιχείρησε να μπει σε ένα άνηχο δωμάτιο, είπε ότι άκουσε δυο ήχους. Έναν ψηλό και έναν χαμηλό. Ήταν η ροή του αίματος και το νευρικό του σύστημα. Παραφράζοντας τον, μου αρέσει να θεωρώ ότι η καρδιά μας, η οποία μας δίνει ζωή και χτυπά με συγκεκριμένη διάρκεια, ένταση, ρυθμό και τονικό ύψος, είναι «υπεύθυνη» και για κάθε είδους μουσική δημιουργία. Ίσως γι' αυτό η μουσική μας αγγίζει πάντα τόσο βαθιά.
N. Τσαλίκης

Η Βάσω Καριώτη χρησιμοποιεί ως κύριο εργαλείο την φωνή, αντλώντας υλικό από το σύνολο της μουσικής δεξαμενής. Η παλαιά και η σύγχρονη μουσική και η συμμετοχή σε σύνολα κάθε είδους είναι τα μονοπάτια που ακολουθεί για να καταλήξει σε μια ευρεία γκάμα εμφανίσεων.
Είναι μέλος του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου Μαρσύας, του Κέντρου Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου Αθηνών και του γυναικείου φωνητικού συνόλου Equábili. Το 2018 ίδρυσε την μεικτή χορωδία CompArte.

Πρόγραμμα

- 4Ά33"

- "Four walls"
Act I: Scenes I -II-III-Dance-IV-Dance-V-VI-VII (Sweet love my throat is gurgling)- VIII
Act II: Scenes IX-X-XI-XII-XIII-XIV

- "In a landscape"