Μέγας Δωρητής ΕΛΣ

Χορηγός παράστασης

Με μια νέα φιλόδοξη παραγωγή της Δύναμης του πεπρωμένου, ενός από τα δημοφιλέστερα έργα του Βέρντι, ξεκινάει το 2025 για την Εθνική Λυρική Σκηνή. Το νέο ανέβασμα -27 ολόκληρα χρόνια από την τελευταία φορά που παρουσιάστηκε η όπερα στην ΕΛΣ- υπογράφει η διεθνώς καταξιωμένη Ελληνίδα σκηνοθέτρια Ροδούλα Γαϊτάνου, σε σκηνικά και κοστούμια Γιώργου Σουγλίδη και φωτισμούς Σάιμον Κόρντερ. Διευθύνει ένας από τους σπουδαιότερους αρχιμουσικούς της εποχής μας, ο Πάολο Καρινιάνι.

Η Δύναμη του πεπρωμένου γράφτηκε σε μια εποχή που ο Βέρντι ήταν ήδη διάσημος και καταξιωμένος. Όπως στον Τροβατόρε και στον Ντον Κάρλο, έτσι και στη Δύναμη του πεπρωμένου ο συνθέτης βασίζεται σε ισπανικά θέματα, καθώς η Ισπανία αποτελεί μια διαχρονική πηγή έμπνευσής του. Βασίζεται στο θεατρικό Δον 'Aλβαρο ή Η δύναμη του πεπρωμένου του 'Aνχελ ντε Σααβέδρα, αλλά αντλεί επίσης από το Στρατόπεδο του Βάλλενσταϊν, πρώτο μέρος της θεατρικής τριλογίας του Φρήντριχ Σίλλερ που ήταν αφιερωμένη στον στρατηγό 'Aλμπρεχτ φον Βάλλενσταϊν. Η παραγγελία ήρθε στον Βέρντι από το Αυτοκρατορικό Θέατρο της Αγίας Πετρούπολης, όπου και τελικά η όπερα ανέβηκε στις 29 Οκτωβρίου 1862. Ακολούθησε σειρά από παρουσιάσεις σε όλο τον κόσμο, από τη Μαδρίτη και τη Βιέννη ως τη Νέα Υόρκη και το Μπουένος 'Aιρες, για τις οποίες ο Βέρντι διαρκώς επέφερε τροποποιήσεις στην παρτιτούρα. Το 1869 η Δύναμη του πεπρωμένου παρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου. Με αυτή την αφορμή ο συνθέτης έδωσε στο έργο αυτήν που μέχρι σήμερα θεωρείται η οριστική του μορφή. Εκτός από τη διασημότατη εισαγωγή της, η οποία συχνά ακούγεται αυτόνομα κατά τη διάρκεια συμφωνικών συναυλιών, η Δύναμη του πεπρωμένου είναι γεμάτη από ιδιαίτερα μελωδικές άριες και ντουέτα κυρίως για τους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους, τη Λεονόρα, τον αδελφό της Ντον Κάρλο και τον αγαπημένο της Ντον 'Aλβαρο. Στην όπερα αυτή ο Βέρντι ισορροπεί το δραματικό και το τραγικό στοιχείο με το κωμικό, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί εκτενείς σκηνές για πολυπληθή χορωδία, η οποία μέσα από αυτές αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η σκηνοθέτρια σημειώνει: «H Δύναμη του πεπρωμένου είναι η ιστορία ενός προπατορικού αμαρτήματος το οποίο διαιωνίζεται και καθορίζει τις πράξεις και τις επιλογές των μελών μιας δυσλειτουργικής οικογένειας μέχρι τέλους. Είναι επίσης μια σπουδή πάνω στις συνέπειες των ψυχολογικών τραυμάτων, στις εμμονές και στη δύναμη της εκδίκησης. H ιστορία διαδραματίζεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος ενός πολέμου· η επιθυμία να καταστραφεί ο αντίπαλος, η εχθρότητα, ο μισανθρωπισμός και οι φρικαλεότητες που έρχονται με τον πόλεμο καθώς και η ανάγκη για επιβίωση έχουν έναν παραλληλισμό με μια από τις κύριες γραμμές της πλοκής, αυτήν του μίσους που εκφράζει ο Ντον Κάρλο, ο οποίος θέλει να εκδικηθεί για τον θάνατο του πατέρα του. Δημιουργούνται έτσι δύο επίπεδα ανάγνωσης καθώς η εσωτερική αναταραχή μεταφράζεται σε εξωτερική και διευρύνεται σε κλίμακα και ένταση. Η πορεία των τριών βασικών χαρακτήρων εντέλει μεταφράζεται σε μια μανιώδη αναζήτηση προσωπικής γαλήνης και εξιλέωσης».