Ρέκβιεμ Αχμάτοβα & Η επέτειος

Ο Χάρης Βρόντος είναι μια από τις πιο συνεπείς φωνές στον χώρο του ελληνικού μουσικού θεάτρου των τελευταίων δεκαετιών, έχοντας συνθέσει πολυάριθμες όπερες. Δύο από τις μονόπρακτες όπερες δωματίου του, το Ρέκβιεμ Αχμάτοβα και Η επέτειος, παρουσιάζονται σε ενιαία παράσταση. Λόγω της πανδημίας, η παραγωγή δεν παρουσιάστηκε σε κοινό, όμως βιντεοσκοπήθηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ και κάνει πρεμιέρα στην GNO TV.

Με μια ματιά – Σύνοψη

Το Ρέκβιεμ Αχμάτοβα, σε λιμπρέτο του Χάρη Βρόντου, βασισμένο σε ποίηση της Άννας Αχμάτοβα και σε διασκευή ποιήματος της Αν Κάρσον από τον Χάρη Βλαβιανό, εκκινεί από τη ζωή της σπουδαίας Ρωσίδας ποιήτριας για να θέσει ερωτήματα για τη σχέση τέχνης και εξουσίας. Όπως σημειώνει ο συνθέτης, «στο Ρέκβιεμ Αχμάτοβα περιλαμβάνονται, με τη μορφή στίχων, περιστατικά εξόντωσης, εν ψυχρώ εκτέλεσης, φυλακίσεων και εξορίας ποιητών και καλλιτεχνών που δεν υπάκουσαν τυφλά στο δόγμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού στην τέχνη. Την ίδια περίοδο, καταδικασμένοι ως καλλιτέχνες της παρακμής, εξοντώνονταν, εξορίζονταν κι έβλεπαν τα έργα τους να καίγονται ή νΆ απαγορεύονται πολλοί συγγραφείς, μουσικοί και ζωγράφοι, κυρίως Εβραίοι, από το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία, την Αυστρία και την Κεντρική Ευρώπη».

Στην Επέτειο, σε λιμπρέτο του συνθέτη και του ποιητή Γιάννη Ιωαννίδη, πρωταγωνιστής είναι ο συγγραφέας Γιάννης Μπεράτης, σε ένα παιχνίδι με τα γεγονότα του Εμφυλίου και τη διαιώνισή του στο πεδίο της ιστορικής μνήμης.

«Οι δυο όπερές μου δωματίου είναι ένας αναστοχασμός πάνω σε ιδέες ή ιδεολογίες που προσδιόρισαν τη νεότητά μου. Θέμα τους είναι η έκρηξη της βίας και της καταστολής υπό τον μανδύα του σοσιαλισμού στη Ρωσία (Ρέκβιεμ Αχμάτοβα) και στην Ελλάδα (Η επέτειος ή Η κάθοδος του Γ. Μπεράτη). Στη δεύτερη όπερα παρουσιάζονται επίσης η παρακμή και η ερωτική ερήμωση ενός συγγραφέα, καταστάσεις που συνδέονται με τον ελληνικό εμφύλιο. Θεωρώ πως είναι προσπάθεια κατανόησης του βαθύτερου κόσμου ενός δημιουργού της γενιάς του Ά30. Τα έργα δεν υπήρξαν παραγγελία κανενός, κάτι που στην Ελλάδα δυστυχώς συνήθως συμβαίνει. Στα σαράντα χρόνια που δουλεύω έχω πάρει τρεις τέσσερις παραγγελίες», σημειώνει ο Χάρης Βρόντος.

Ρέκβιεμ Αχμάτοβα

Η ποιήτρια Άννα Αχμάτοβα (1889-1966) συνομιλεί με τον Αφηγητή του έργου, ο οποίος ξεδιπλώνει το χρονικό της ζωής της σε 13 εικόνες. Σε αυτές τις εικόνες, ανάμεσα σΆ άλλα, επισημαίνονται τα φρικτά εγκλήματα της εξουσίας των μπολσεβίκων: οι δολοφονίες, οι ομαδικές εκτελέσεις, τα βασανιστήρια, η εξορία, οι απαγορεύσεις και η λογοκρισία των καλλιτεχνικών έργων των δημιουργών εκείνης της περιόδου.

Η επέτειος ή Η κάθοδος του Γ. Μπεράτη

Ο συγγραφέας Γιάννης Μπεράτης (1904-1968), καλεσμένος στην Άμφισσα το 1966, ως ομιλητής στα αποκαλυπτήρια της προτομής του συνταγματάρχη Ψαρρού (1893-1944) γνωρίζει, στην έκθεση ζωγραφικής των πεσόντων αγωνιστών του συντάγματος 5/42, μια νεαρή δημοσιογράφο που θέλει να του πάρει συνέντευξη για τη ζωή και το έργο του. Στην αρχή (Πρώτη εικόνα), μιλούν για τον εμφύλιο πόλεμο, τις ιδεολογίες και τις δολοφονίες των αγωνιστών του συντάγματος του Ψαρρού από τον ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια (Δεύτερη εικόνα) εκθέτουν τις ζωές τους και προσπαθούν να διαχειριστούν την έλξη και την απώθηση που νιώθουν ανάμεσά τους, οδηγούμενοι στο αδιέξοδο και στην ερωτική ερήμωση.

Σημείωμα σκηνοθέτριας

«Στα χαριτωμένα χρόνια της χορτοφαγίας», τραγουδάει κάποια στιγμή ο αφηγητής του Ρέκβιεμ Αχμάτοβα. Το να σκηνοθετεί κανείς μια παράσταση στα δικά μας «χαριτωμένα χρόνια της πανδημίας» είναι όχι τόσο μια πρόκληση όσο μια υπέρβαση. Κι αυτό γιατί όλη η δημιουργική ομάδα αυτής της παράστασης, μετά από τόσο καιρό αναγκαστικής απραξίας και ακυρώσεων, ρίχτηκε με τρομερή διάθεση και απόλυτη συγκέντρωση στην υλοποίησή της, βάζοντας στην άκρη την καθημερινή αβεβαιότητα για το αν τα θέατρα θα παραμείνουν ανοιχτά, ή τον φόβο μήπως κάποιος από μας χρειαστεί να μπει σε καραντίνα ή ασθενήσει. Τη στιγμή που γράφεται το σημείωμα αυτό, δεν είναι βέβαιο αν αυτή η παράσταση θα παιχτεί μπροστά σε ζωντανό ή σε διαδικτυακό κοινό. Ωστόσο, η ειλικρινής έκφραση των δυο ερμηνευτών στις διεισδυτικές και πολυεπίπεδες ερμηνείες που πιστεύω ότι απαιτούν τα δυο έργα του Χάρη Βρόντου, η αλήθεια των προσώπων αυτών την οποία προσπαθούμε να φανερώσουμε στη σκηνή, ελπίζουμε να φτάσει στους θεατές της πλατείας, είτε να διαπεράσει τον τέταρτο τοίχο της οθόνης και να βρει, με όποιον τρόπο, το κοινό της.

Αγγέλα-Κλεοπάτρα Σαρόγλου

Όπερα δωματίου

Ρέκβιεμ Αχμάτοβα & Η επέτειος

Χάρης Βρόντος

Διαθέσιμο στην GNO TV έως τις 31 Ιουλίου 2021

Η βιντεοσκόπηση της παραγωγής έγινε στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στις 24 Νοεμβρίου 2020. Υπάρχουν διαθέσιμοι ελληνικοί και αγγλικοί υπότιτλοι.

Ρέκβιεμ Αχμάτοβα

Λιμπρέτο Χάρης Βρόντος, βασισμένο σε ποίηση της Άννας Αχμάτοβα και σε διασκευή ποιήματος της Αν Κάρσον από τον Χάρη Βλαβιανό

H επέτειος

Λιμπρέτο Χάρης Βρόντος, Γιάννης Ιωαννίδης

Μουσική διεύθυνση Νίκος Βασιλείου

Σκηνοθεσία Αγγέλα-Κλεοπάτρα Σαρόγλου

Σκηνικά – Κοστούμια Κωνσταντίνος Ζαμάνης

Φωτισμοί Στέλλα Κάλτσου

Σχεδιασμός βίντεο Βασίλης Κεχαγιάς

Ρέκβιεμ Αχμάτοβα

Άννα Μαρισία Παπαλεξίου μεσόφωνος

Αφηγητής Γιάννης Γιαννίσης μπασοβαρύτονος

Η επέτειος

Μπεράτης Γιάννης Γιαννίσης μπασοβαρύτονος

Γυναίκα Μαρισία Παπαλεξίου μεσόφωνος

Μουσικοί

Γιάννης Κρητικός (κλαρινέτο)

Μάνος Βεντούρας (κόρνο)

Μιχάλης Παπαπέτρου (πιάνο)

Διονύσης Βερβιτσιώτης (βιολί I)

Βανέσσα Αθανασίου (βιολί ΙΙ)

Γιάννης Αθανασόπουλος (βιόλα)

Μιχάλης Κοντός (βιολοντσέλο)

Μαρία Χασάπη (κοντραμπάσο)

Με το εισιτήριο των 5€ ο θεατής:

• μπορεί να απολαύσει μέσω του nationalopera.gr/GNOTV την παράσταση στην άνεση του σπιτιού του, στον χρόνο που αυτός θα επιλέξει, από τον υπολογιστή, το ipad, την τηλεόραση ή ακόμα και το κινητό του τηλέφωνο.
• έχει τη δυνατότητα απεριόριστων προβολών της παράστασης για διάστημα 30 ημερών από την πρώτη προβολή.
• έχει πρόσβαση στο online πρόγραμμα της παράστασης.

Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής & Δωρητής παράστασης

Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [ www.SNF.org ]